Ormanlık Alana Res Yapımında İzin Maliyetleri

Rüzgar Enerji Santralleri (RES) projeleri, Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarını artırma hedefleri doğrultusunda önemli bir role sahiptir. Ancak, ormanlık alanlarda RES kurulumu, çevresel etkileri, yasal düzenlemeleri ve ekonomik maliyetleri nedeniyle karmaşık bir süreçtir. Bu makalede, ormanlık alanlarda RES kurulumu için gerekli izin maliyetleri, teminatlar ve yasal yükümlülükler hakkında ayrıntılı bir rehber sunacağız.

1. Ormanlık Alanlarda RES Kurulumu: Genel Bir Bakış

Ormanlık alanlarda RES kurulumu, 6831 sayılı Orman Kanunu ve ilgili yönetmelikler çerçevesinde sıkı düzenlemelere tabi tutulmuştur. Orman alanlarının korunması ve sürdürülebilir yönetimi amacıyla getirilen bu düzenlemeler, yatırımcıların belirli maliyetleri karşılamasını ve yasal yükümlülüklere uymasını gerektirir. Orman Genel Müdürlüğü’nden (OGM) alınacak izinler, projelerin hayata geçirilmesi için kritik öneme sahiptir.

2. İzin Maliyetleri ve Bedelleri

Ormanlık alanlarda RES kurulumu için ödenmesi gereken izin maliyetleri, çeşitli unsurlar üzerinden hesaplanır ve projeye özgü faktörlere göre değişiklik gösterir. Bu maliyetler arasında arazi izin bedeli, ağaç kesim bedeli, ağaçlandırma bedeli, ORKÖY geliri ve erozyon bedeli bulunur. Ayrıca, kesin izinlerde teminat bedelleri de alınmaktadır.

2.1. Arazi İzin Bedeli

Arazi izin bedeli, ormanlık alanda RES kurulumu için tahsis edilen arazinin kullanımına karşılık ödenen bedeldir. Bu bedel, izin talep edilen alanın metrekaresi, cari yıl ağaçlandırma birim metrekare bedeli, izin türü katsayısı (Ek-1), ekolojik denge katsayısı (Ek-2) ve il katsayısının (Ek-3) çarpımlarıyla hesaplanır.

2024 Yılı Güncel Hesaplama:

• Cari Yıl Ağaçlandırma Birim Metrekare Bedeli: 19,6025 TL/m²
• İzin Türü Katsayısı (Ek-1): RES için 0,5
• Ekolojik Denge Katsayısı (Ek-2): Orman durumuna göre değişir (örneğin, %41-70 kapalı ormanlar için 1,7)
• İl Katsayısı (Ek-3): İl bazında değişir (örneğin, Mersin için 2,4)

Örnek Hesaplama:

• Ağaçlandırma Bedeli (AB): 19,6025 TL/m² x 500.000 m² = 9.801.250 TL
• Arazi İzin Bedeli: AB x Ek-1 x Ek-2 x Ek-3 = 9.801.250 TL x 0,5 x 1,7 x 2,4 = 19.994.550 TL

EK-1: İzin Türüne Göre Katsayılar

İzin türüne göre uygulanacak katsayılar, projenin türüne ve niteliğine göre belirlenir. Aşağıda, farklı izin türleri ve bunlara ilişkin katsayılar verilmiştir:

EK-2: Orman Amenajman Planlarına Göre Ekolojik Denge Katsayıları

Orman amenajman planlarına göre ormanın durumu, ekolojik denge katsayılarını belirler. Ormanın kapalı alanı ve ekolojik özelliklerine göre değişen katsayılar aşağıda verilmiştir:

EK-3: İl Bazında Katsayılar

İl bazında uygulanan katsayılar, bölgenin ekonomik ve çevresel özelliklerine göre belirlenir. Bu katsayılar, izin bedellerinin hesaplanmasında önemli bir rol oynar:

2.2. Ağaç Kesim Bedeli

RES kurulumu için gerekli alanın açılması amacıyla yapılacak ağaç kesimi, belirli bir bedel karşılığında yapılır. Ağaç kesim bedeli, kesilecek ağaçların türüne, yaşına ve ekonomik değerine göre hesaplanır.

• Hesaplama: Ağaç kesim bedeli, birim fiyat x kesilecek ağaç sayısı x ağacın ekonomik değeri formülüyle hesaplanır. Bu bedel, OGM tarafından tahsil edilir.

2.3. Ağaçlandırma Bedeli

Ağaç kesiminden kaynaklanan çevresel tahribatı telafi etmek amacıyla, kesilen ağaçların yerine yeni ağaçların dikilmesi için ağaçlandırma bedeli ödenir. Bu bedel, Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından belirlenen işçilerin bir günlük normal çalışma karşılığı asgari ücretlerinin 294 gün/hektar katsayısıyla çarpımı sonucu hesaplanır.

2024 Yılı Güncel Hesaplama:

• Bir Günlük Asgari Ücret: 666,75 TL

• Katsayı: 294 gün/hektar

• Ağaçlandırma Birim Hektar Bedeli: 294 * 666,75 TL / 10000 = 19,6025 TL/m²

• Hesaplama: Ağaçlandırma bedeli, izin talep edilen alanın m² değeri ile 19,6025 TL/m² birim bedelin çarpılmasıyla hesaplanır. Örneğin, izin talep edilen alan 50 hektar (500.000 m²) ise, ağaçlandırma bedeli 500.000 x 19,6025 TL = 9.801.250 TL olarak hesaplanır.

2.4. Orman Köylerini Kalkındırma Geliri (ORKÖY)

ORKÖY bedeli, toplam proje bedelinin %3’ü olarak hesaplanır ve yalnızca yol ve sondaj izinleri için alınır, rüzgar türbini yerleşim alanları için alınmaz. ORKÖY, Orman Köylülerini Kalkındırma ve Destekleme Projesi kapsamında orman köylerinde yaşayan halkın ekonomik ve sosyal açıdan kalkınmasını destekler.

Hesaplama:

• Toplam Proje Bedeli: Örneğin, projenin toplam maliyeti 100 milyon TL ise, ORKÖY bedeli bu tutarın %3’ü olarak hesaplanır.
• ORKÖY Bedeli: 100.000.000 TL x 0,03 = 3.000.000 TL (Yol ve sondaj izinleri için)

2.5. Erozyon Bedeli

Erozyon bedeli, toplam proje bedelinin %2’si olarak hesaplanır ve yalnızca yol ve sondaj izinleri için tahsil edilir, rüzgar türbini yerleşim alanları için alınmaz. Erozyon bedeli, çevresel etkilerin hafifletilmesi ve toprak erozyonunun önlenmesi amacıyla alınır.

Hesaplama:

• Toplam Proje Bedeli: Örneğin, projenin toplam maliyeti 100 milyon TL ise, erozyon bedeli bu tutarın %2’si olarak hesaplanır.
• Erozyon Bedeli: 100.000.000 TL x 0,02 = 2.000.000 TL (Yol ve sondaj izinleri için)

2.6. Kesin İzinlerde Teminat Bedelleri

Kesin izinlerde, her hektar için cari yıl ağaçlandırma bedelinin 1/10’undan az olmamak kaydıyla, ağaçlandırma bedelinin onda biri ile izin alanının çarpımı kadar teminat alınır.

Teminat Bedeli Hesaplama:

• Teminat: 9.801.250 TL x 1/10 = 980.125 TL (Teminat, her hektar için belirlenir)

Teminatla İlgili Yasal Düzenlemeler:

• Teminat izin başlangıcında alınır.
• Süre uzatımı ve izin devirlerinde teminatlar güncellenir.
• Teminatlar hiçbir şekilde hacze konu olamaz, ihtiyati tedbir konulamaz.

Uygulama Yönetmeliği 11. Maddesine Göre:

• İznin iptal olması veya sona ermesi durumunda kesin izinde alınan bedeller iade edilmez. Teminat, yükümlülükler yerine getirildiğinde iade edilebilir.
• İzin sahibi, kesin izinden vazgeçmesi halinde, Orman İdaresine yazılı olarak bildirdiğinde, sahanın geri alındığı tarihte tahakkuk eden bedelin tamamı tahsil edilir. Geri kalan süre için bedel istenmez.
• Kesin izin başlangıcı tarihinden itibaren 1 yıl içinde vazgeçilmesi durumunda, iznin iptali ve yatırılan bedel ve teminat, izin talep edilen sahada hiçbir şekilde çalışma yapılmamış ve doğal yapı bozulmamışsa, heyet tarafından yapılan raporlu tespit ve ilgili Bölge Müdürlüğü onayı ile arazi izin bedeli dışındaki bedeller ve alınan teminat faizsiz olarak iade edilir.
• Kesin izin verilen sahanın bir kısmı üzerindeki iznin iptal edilmesi halinde alınan bedeller iade edilmez. Arazi izin bedeli ve teminat yeni duruma göre güncellenir.

3. İzin Maliyetlerinin Toplamı

Ormanlık alanlarda RES kurulumu için gereken izin maliyetlerinin toplamı, yukarıda belirtilen bedellerin toplanmasıyla elde edilir. Bu maliyetler, projenin büyüklüğüne, lokasyonuna ve ormanlık alanın özelliklerine göre değişiklik gösterir. Yatırımcılar, bu maliyetleri hesaplayarak, projelerinin ekonomik sürdürülebilirliğini değerlendirmelidir.

Toplam Maliyet Hesaplama Örneği:

Bu bedellerin toplamı, ormanlık alanda RES kurulumu için gereken izin maliyetlerinin genel bir tahminini verir. Bu hesaplama, yatırımcıların projenin maliyetlerini ve fizibilitesini değerlendirirken dikkate alması gereken önemli bir araçtır.

4. Sonuç

Ormanlık alanlarda RES kurulumu, çevresel, yasal ve ekonomik açıdan zorlu bir süreçtir. Bu sürecin başarılı bir şekilde yönetilebilmesi için yatırımcıların izin maliyetlerini doğru bir şekilde hesaplaması büyük önem taşır. Orman Genel Müdürlüğü’nden alınacak izinler, ağaç kesimi, ağaçlandırma, ORKÖY geliri, erozyon bedeli ve teminatlar gibi maliyetler, projelerin ekonomik sürdürülebilirliğini doğrudan etkileyen faktörlerdir.

Özellikle ORKÖY ve erozyon bedellerinin yalnızca yol ve sondaj izinleri için alınacağını, rüzgar türbini yerleşim alanları için bu bedellerin uygulanmayacağını unutmamak çok önemlidir. Yatırımcıların, bu maliyetleri göz önünde bulundurarak projelerini planlaması ve gerekli yasal süreçleri titizlikle takip etmesi, projenin başarılı bir şekilde hayata geçirilmesi için kritik öneme sahiptir. Ayrıca, profesyonel danışmanlık hizmetleri almak, bu karmaşık süreçlerin yönetiminde yatırımcılara büyük fayda sağlayacaktır.

Bu makale, RES projeleri için ormanlık alanlarda yapılacak yatırımların maliyetlerini ve yasal süreçlerini ayrıntılı bir şekilde ele almakta olup, yatırımcıların bu süreçte karşılaşacakları zorlukları anlamalarına yardımcı olmayı amaçlamaktadır.