Ormanlık Alana GES Yapılması

Güneş Enerji Santralleri (GES), Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarını çeşitlendirme ve enerji bağımsızlığını artırma hedeflerinde önemli bir rol oynamaktadır. Ancak, GES projelerinin nerede kurulabileceği, çevresel etkiler, yasal düzenlemeler ve sürdürülebilirlik açısından dikkatle ele alınması gereken bir konudur. Özellikle ormanlık alanlara GES kurulumu, birçok zorluk ve kısıtlama ile karşı karşıyadır. Bu makalede, ormanlık alanlara GES yapılıp yapılamayacağına dair tüm detayları ve ilgili mevzuatı inceleyeceğiz.

1. Ormanlık Alanlarda GES Kurulumunun Zorlukları

Ormanlık alanlara GES kurulumu, birçok zorluğu beraberinde getirir. Bu zorluklar, hem çevresel etkiler hem de yasal düzenlemelerle ilgilidir. Ormanlar, ekosistemlerin sürdürülebilirliği, biyolojik çeşitliliğin korunması ve iklim değişikliği ile mücadelede kritik bir rol oynar. Bu nedenle, ormanlık alanlara yapılacak herhangi bir müdahale, dikkatle değerlendirilmelidir.

Başlıca Zorluklar:

• Ağaç Kesimi ve Doğal Yapının Bozulması: GES kurulumu, geniş açık alanlara ihtiyaç duyar. Bu, ormanlık alanlarda ağaç kesimini ve doğal habitatın bozulmasını gerektirebilir. Ağaç kesimi, ormanın ekolojik dengesini bozarak, biyolojik çeşitlilik üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.
• Gölgeleme Etkisi: Ormanlık alanlarda ağaçların yüksekliği ve yoğunluğu, güneş panellerinin verimliliğini düşürebilir. Gölgeleme etkisi, güneş panellerinin yeterli güneş ışığı almasını engelleyerek, enerji üretimini ciddi şekilde kısıtlayabilir.
• Çevresel Hassasiyetler: Ormanlık alanlar, birçok nadir ve koruma altında olan türler için yaşam alanı sağlar. GES projeleri, bu türler ve ekosistemler üzerinde geri döndürülemez zararlar verebilir.

2. Yasal Düzenlemeler ve Mevzuat

Türkiye’de ormanlık alanlarda GES kurulumu, 6831 sayılı Orman Kanunu ve ilgili yönetmelikler tarafından düzenlenir. Orman Kanunu, ormanların korunmasını ve yönetilmesini esas alır ve ormanlık alanlarda yapılacak faaliyetlere önemli sınırlamalar getirir. GES projeleri, bu düzenlemelere tabidir ve çeşitli izinler gerektirir.

Orman Kanunu ve İlgili Yönetmelikler:

• Orman Kanunu’nun 17. Maddesi: Orman sayılan alanlarda yapı ve tesis yapılmasına yalnızca belirli koşullar altında izin verilir. GES projeleri, ormancılık faaliyetleri için uygun olmayan, üzerinde ağaç ve ağaççık toplulukları bulunmayan alanlar için değerlendirilir.
• Lisanslı ve Lisanssız GES Projeleri: Lisanslı GES projeleri, belirli koşullar altında ormanlık alanlarda kurulabilirken, lisanssız projelerde bu kısıtlamalar daha sıkıdır. Lisanssız GES projeleri genellikle ormanlık alanlar için uygun görülmez.
• Orman Genel Müdürlüğü’nden İzin Alınması: Ormanlık alanda GES kurmak için Orman Genel Müdürlüğü’nden (OGM) izin almak zorunludur. Bu izin süreci, oldukça detaylı incelemeleri içerir ve projenin çevresel etkileri titizlikle değerlendirilir.

3. Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED)

Ormanlık alanlarda GES kurulumunun çevresel etkileri, Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) süreci ile analiz edilir. ÇED, projenin çevreye olan olası zararlarını ve bu zararların nasıl azaltılabileceğini belirlemek için yapılır. Ormanlık alanlardaki projeler için ÇED süreci, diğer alanlara göre daha karmaşık ve kapsamlı olabilir.

ÇED Süreci:

• Proje Alanının Ekolojik Değerlendirmesi: Ormanlık alanın biyolojik çeşitliliği, su kaynakları ve habitatlar üzerindeki etkiler değerlendirilir.
• Koruma Önlemleri: Projenin onaylanabilmesi için çevresel zararların minimize edilmesine yönelik önlemler alınmalıdır. Örneğin, belirli bölgelerde ağaç kesimi yerine, başka bölgelerde ağaçlandırma yapılması gibi telafi edici önlemler uygulanabilir.
• Alternatif Alanların Değerlendirilmesi: Ormanlık alan dışında, daha az çevresel etki yaratacak alternatif alanların olup olmadığı değerlendirilir.

4. Alternatif Alanlar ve Çözüm Önerileri

Ormanlık alanlara GES kurulumu birçok zorluk ve yasal engellerle karşı karşıya olduğundan, yatırımcılar için alternatif alanların değerlendirilmesi önemlidir. GES projeleri için orman dışı alanlar, tarıma elverişsiz araziler, kıraç bölgeler ve şehir çeperlerindeki kullanılmayan alanlar gibi alternatifler mevcuttur.

Alternatif Alanların Avantajları:

• Daha Az Çevresel Etki: Ormanlık alanlar dışında kalan bölgeler, ekosistemler üzerindeki olumsuz etkileri minimize edebilir.
• Hızlı İzin Süreçleri: Ormanlık alanlar dışındaki bölgelerde izin almak genellikle daha hızlı ve kolaydır.
• Yatırımcı İçin Daha Az Risk: Orman dışı alanlarda proje geliştirmek, çevresel hassasiyetler nedeniyle ortaya çıkabilecek hukuki ve toplumsal riskleri azaltır.

5. Sonuç

Ormanlık alanlara GES kurulumu, çevresel etkiler, yasal düzenlemeler ve teknik zorluklar nedeniyle karmaşık bir süreçtir. 6831 sayılı Orman Kanunu ve ilgili mevzuatlar, bu tür projelerin gerçekleştirilmesini sıkı bir şekilde düzenlemekte ve sınırlamaktadır. Orman Genel Müdürlüğü’nden alınması gereken izinler, ÇED süreci ve alternatif alanların değerlendirilmesi, bu tür projelerde dikkat edilmesi gereken önemli unsurlardır.

Ormanlık alanların korunması, Türkiye’nin doğal zenginliklerinin sürdürülebilirliği açısından büyük önem taşır. Bu nedenle, ormanlık alanlarda GES kurma planları yapılırken, çevresel etkiler ve yasal gereklilikler titizlikle göz önünde bulundurulmalıdır. Yatırımcılar, projelerini orman dışı alanlarda hayata geçirmeyi tercih ederek, hem çevreye duyarlı bir yaklaşım benimseyebilir hem de yasal süreçleri daha kolay yönetebilirler.