Kadastro Projelerinde Uygulanan Tecviz Sınırı Uygulamasındaki Hata

Türkiye’de Yapılan ve Uygulanan Kadastral Parsel Alanlarına İlişkin Mühendislik Çalışmalarında Tecviz Miktarı Konusu

Bu makale 18.06.2013 tarihinde Şaban GÜL tarafından yazılmış ve ilgili kurumlara ve HKMO’ya gönderilmiştir.  Telif hakkı saklı olup Alıntı yapılarak istenilen yerde paylaşılabilir.

1. Giriş

Türkiye’de yapılan kadastral çalışmalarda, kanunlar, yönetmelikler veya Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün veya diğer idareler tarafından çıkarılan genelgelerin hiçbirinde bir “parselin tapu alanı ile hesap alanı arasındaki farkın tecviz sınırının (yanılma sınırının), tecvizi aşması durumunda” ibaresindeki tecviz miktarının nasıl hesaplanacağı ile ilgili herhangi bir formül veya yöntem yoktur.

24 Kasım 2006 tarih 26356 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Kadastro Paftalarının Sayısallaştırılması Hakkında Yönetmeliğin Yanılma Sınırları başlıklı 12. maddesinin son paragrafında "Sayısallaştırma işlerinde yapılacak yüzölçümü kontrol ve karşılaştırmalarında, teknik yönetmeliğin grafik parseller için öngördüğü tecviz formülü kullanılır." denilmiş, fakat hangi yönetmelikte olduğu kimse tarafından bilinmemektedir.Yaptığım araştırmalarda Tecviz sınırı 31.01.1988 tarih 19711 sayılı resmi gazete yayınlanarak yürürlüğe giren Büyük Ölçekli Haritaların Yapım Yönetmeliği 259. ve 260. maddelerine göre hesaplama yöntemi gösterilmiştir. Fakat bu yönetmelik yürürlükten kaldırılmış, yeni BÖHHYY'de tecviz sınırının nasıl hesaplanacağı ile ilgili hiçbir bilgi bulunamamıştır. 

M= Tersimat Edilen Kadastral Paftanın Ölçeğinin Paydası,

F= Parselin Tapu alanı ise;

Madde 259 — Parsellerin yüzölçümleri, köşe noktalarının koordinatları ile desimetrekareye kadar hesaplanır. Kontrol amacı ile ada veya parsel topluluğunun yüzölçümleri grafik yöntemle hesaplanarak parsel yüzölçümleri toplamı ile karşılaştırılır. Bu iki hesaptan bulunan yüzölçümü farkı, 

formülünün verdiği miktardan büyük olamaz. Farkın büyük olması durumunda çizim ve hesaplar kontrol edilerek hata giderilir M : Ölçek paydası , F : m2  cinsinden alandır.

Madde 260 — Yapılaşmamış alanlarda idarenin izni ile parsellerin yüzölçümleri grafik olarak hesaplanabilir. Parsellerin yüzölçümleri ayrı ayrı grafik yöntemle hesaplandıktan sonra ada veya parsel topluluklarının yüzölçümleri de aynı yöntemle hesaplanır ve bu topluluğa giren parsel yüzölçümlerinin toplamı ile karşılaştırılır. Aradaki fark, 

formülünün verdiği miktardan büyük olamaz. Bu fark parsellerin yüzölçümleri ile orantılı ve desimetrekare birimine kadar dağıtılarak geçerli parsel yüzölçümleri bulunur. 

2. Kullanılan formüldeki birim hatasının irdelenmesi

Formüller ve açıklamalar irdelendiğinde bu miktarın biriminde sorun ortaya çıkmaktadır. Şöyle ki; F değeri m² cinsinden alan ifade eder ve karekök içerisinden çıktığında m olarak çıkar, formülde 0,0003*F de ise m² olacak yani birimi belirsiz olacaktır. Neticede her ne kadar bilimsel bir geçerliği olmayacağı açıkça ortada olan bu formüller esas alınarak tecviz miktarı belirleniyor. Türkiye çapında geniş alanda kullanıcı kitlesi bulunan NETCAD ve diğer programların hepsi bu formüller üzerinden işlem yapmaktadır. Programların algoritmaları bu formüller ile yazılmıştır. Aynı zamanda yapılaşmış ve yapılaşmamış gibi iki kavram ortaya çıkmaktadır. Bu kavramlardan kasıt çoğu kişilerce bilinmemekte, bilenler ise farklı şekilde yorumlamaktadır. Şöyle ki; yapılaşma , yapıların olduğu , şehirleşmenin olduğu yerler yapılaşmış, diğer yerler yapılaşmamış, ikinci görüş ise eğer parselin alanı klasik yöntem( grafik, takeometrik gibi) ile hesaplandı ise yapılaşmamış, sayısal yöntem ile hesaplanmış ise yapılaşmış olarak algılanmaktadır.

3. Örnek uygulama:

Bir kamulaştırma çalışmasında, 101 nolu parselin kamulaştırması yapılacaktır. TKGM tarafından yürürlüğe konulan 2010/22 sayılı genelge esas alındığında parselin kamulaştırılan alanı hesaplanan alan olarak alınacak, hata arta kalan alana bırakılacaktır. Ayrıca 3402 sayılı Kadastro Kanunun 41. Maddesi ve ilgili mevzuatlara göre parselin tapu alanı ile hesaplanan alanı arasındaki fark, tecvizin içerisinde olması halinde res’en düzeltilmektedir. Yani tecvizin içerisinde ise hata düzeltilir, değilse malik veya maliklerin muvafakatı alınması gerekir. O halde tecviz miktarı önemli bir konudur. Sorun: Tecviz Miktarı Nasıl Hesaplanacak ? Çözüm: Bilimsel olarak kabul edilemez, Yürürlükten kaldırılmış bir formül ile hesaplamak. Yapılaşmış ise; Yapılaşmamış ise; ise yapılaşma nedir ? yapılaşmama nedir ?   101 Parselin  Tapu Alanı 20150 m² ,  Hesap Alanı 20317,22 m² ,  Pafta Ölçeği 1/5000 olsun; Örnekteki 101 parsel için yapılaşma alırsak; TECVİZİN DIŞINDA Yapılaşmamış alırsak; TECVİZİN İÇİNDE; Neye göre yapılaşmış alacağız ?, neye göre yapılaşmamış alacağız ?Aynı zamanda bu formülü bilimsel açıdan nasıl değerlendireceğiz? Yapılaşmış ise; f= 130.48 m  + 6.05m² = ? Yapılaşmamış ise; f= 283.90 m  + 6.05m² = görüleceği üzre birimlerde m + m²  gibi bir problem ortaya çıkmaktadır.. Tecviz miktarı özellikle kamulaştırma, yenileme, ifraz, tevhid biri birçok kadastral işlemlerde kullanılan son derece önem arz etmekte iken, hiçbir bilimsel yönü bulunmayan formüller ile tecviz miktarının hesaplanması ne kadar doğrudur ? Asıl olan sorun şudur:

1. Tecviz sınırı için yapılaşma ve yapılaşmama nedir?
2. Tecviz miktarının formülleri nelerdir?
3. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nün bu konu ile ilgili bir çalışması var mıdır?
4. Tecviz miktarı ile ilgili özellikle BÖHHYY veya TKGM tarafından çıkarılan genelgelerde neden yapılaşmış veya yapılaşmamış kavramları açıklanmamakta veya nasıl hesaplanacağı yönünde formüller verilmemektedir
5. Netcad başta olmak üzere birçok programın kullandığı bu formüllerin mantığı yani bu formüller nasıl meydana getirilmiştirr?
6. Aynı zamanda hiçbir yönetmelik veya genelgede neden formülleri verilmiyor?

Bu bilgileri bilimsel araştırmalar ve tarafımdan yazılacak yazı, makale ve teknik raporlarda kullanılacağını, yapılaşmış ve yapılaşmamış alanlarda kullanılacak formüllerin ve hangi durumda yapılaşmış, hangi durumda yapılaşmamış esas alınacağı hususunda tarafıma bilgilendirme verilmesi hususunda gereğini arz ederim. Şaban GÜL Harita Mühendisi